ΜΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΟΥΜΕ ΤΗΝ ΧΑΜΕΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ .... ΠΡΟΣ ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ ΣΤΟ ΩΡΑΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟ...

Δεν είμαστε των ταξιδιών, ούτε των σούρτα φέρτα. Μας αρέσει να ανακαλύπτουμε μέρη μια φορά τα δέκα χρόνια. Και δεν είμαστε καταναλωτές φύσης και εμπειριών. Ωστόσο μας προσεκάλεσαν ευγενής Κυρία εις μιαν πρωινή Κυριακάτικη ημερίδα για τα ορυχεία της Αττικής... Ώρα ενδεκάτη Κυριακής. Ξεκινήσαμε από την συνοικία του Χαιδάρ Πασά (Χαιδάρι) με δάνειο όχημα. Εγώ και εγώ συν την αφεντομουτσουνάρα μου... Δρόμους παίρνω, δρόμους αφήνω περνάω την Αττική διαδρομή, περνώ την διασταύρωση της Ραφήνος (θα επανέλθω) περνώ τον Βουτσά το πάλαι ποτέ προσφυγικόν αυτόν συνοικισμόν και ωσάν ραλίστες χαμηλών ταχυτήτων εισερχόμαστε εις την Νέαν Μάρκην. Ήμουνα νιός αμούστακος που είχα πάει. Την ενθυμούμην σχετικά ωραία... Την βρήκα ένα ΤΙΠΟΤΑ... Ένα μέρος όπου οι πινακίδες ήταν το παν. Κάθησα εις ένα φούρνο που έγραφε ότι ήταν από το χίλια εννιακόσια τάδε... Πήρα ένα καφέ για τα σκουπίδια και έν σταφιδόψωμο τες πάντων ψιλοτρωγόμενον. Η ώρα ήτο όμως περασμένη και με περίμενε η εκδήλωσις... Τραβώ με την ιλιγγιώδη ταχύτητα των 65 χιλιομέτρων και εξάφνου αλλάζει το περιβάλλον... Περιοχή ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ. Τάξη, καθαριότης λίγες επιγραφές. Μια ευχάριστος αλλαγή.

Ουπς λέγω... Κάποιος σοβαρός δημαρχέσας είναι εδώθε. Ως έμαθα εκ των υστέρων είναι εις ονόματι Ψινάκης. Η πενθερά μου είπε στακάτα. Παιδί μου αυτός το φυσάει το λιλί και δεν έχει ανάγκη από επιβεβαίωση... Χμ σκέφθηκα την επομένη. Βρε δίκαιο θα έχει. Τι ωραίος που ήτο ο Μαραθών. Με εξέπληξε. Βρε ούτε ένα χαρτί κάτουθε. Και στα πέριξ στα δεντριά καθαρά. Βάι βάι μάνα μου...

Βέβαια ως γνήσια Ελλάς για να πας εις εν μέρος την ανασφάλεια την έχεις... Μπρε τις πινακίδες... Με τα πολλά βρίσκουμε τον δρόμο για το Γραμματικό. Τι ευχάριστη μεταβολή φύσεως μετά την Νέα Μάκρη. Ανεβαίνουμε τον ωραίο δρόμο σιγά σιγά και δεξιά αριστερά ωραία κτήματα. Η προαιώνια τάξη των παλιών ιδιοκτητών της Αρβανιτιάς της Αττικής. Όλα για το χωράφι και τα ζα. Φτάσαμε στο ευγενικό αυτό χωριό που μας υποδέχθηκαν ευγενείς γεροντάδες που μας κατατόπισαν για την τοποθεσία της εκδηλώσεως. Παρκάραμε στο στενό δρομάκι του χωριού. Η πρώτη εντύπωσις ήτο θετικοτάτη. Ο δήμαρχος ο Ψινάκης μάλλον και εδώ έχει βάλει την στάμπα του. Υπήρχε και μια ωραία ταβερνούλα όπου ετοιμάζετο ωραιότατο σφαχτό. Μας κύκλωσαν οι μυρωδιές και οι ευωδιές. Αρβανιτιά παιδί μου αιώνια σχέση με το κρέας...

Εφτάσαμε εις το κοινοτικόν κατάστημα όπου ήτο συγκεντρωμένο το πλήθος. Πλησιάσαμε το τραπεζάκι που πουλούσαν βιβλία των εισηγητών και είχαν διάφορα έντυπα περί των ορυχείων. Αγοράσαμε το βιβλίο “ΒΑΡΔΑ ΒΙΛΙΑΜΕΝΤΟ”. Το εν λόγω μπουκς είναι του Κ. Xαλέμου. Είναι ένα βιβλίο για τα καλύτερα κάρβουνα της χώρας του λιγνιτωρυχείου της Καλογρέζας Αττικής... Δηλαδή όχι για τα κάρβουνα... Για τους εργάτες τις απεργίες κλπ.. Ποιος τα θυμάται άραγες. Μας το υπόγραψε ευγενικά ο συγγραφεύς και πιάσαμε πάρλα με τον άνθρωπο που ήταν στο τραπεζάκι. Σύντομα μου βγήκε ΚΥΜΑΙΟΣ... Ώπα λέγω εσωτερικώς... Μίνα Κυμαίων εδώ... Δεν περνά λίγη ώρα να τσουπ έτερος Κυμαίος. Ο κος Μακρής... Από τον Κατροβαλά της Κύμης. Εισηγητής στην εκδήλωση και συγγραφεύς... Να οι χαιρετούρες να τα τηλέφωνα κλπ κλπ... Μου λέγει αυτόν τον βλέπεις εκεί δα: Ναι του λέγω μου λέγει δίπλα στον βουλευτή !!! τι το είπε αυτοσυστήνομαι πάραυτα... “Άμα βλέπω βουλευτή”.... (Να το θυμάστε αυτό) Πάω στον Κύριο αυτοσυστήνομαι και μου λέγει “κατάγομαι από την Κούμη” μένω στο Λαύριο στην Καμάριζα. Είχε φέρει ένα πλήθος από ωραία ορυκτά των εγκάτων της Λαυρεωτικής γής... Είναι από το Μουσείο... Πω πω λέγω αυτό δεν είναι Γραμματικό... Σφιγγοφωλέα της Κύμης...

Άρχισε η εκδήλωσις χλαπάκιαζα και λίγα αλμυρά καλούδια και τσουπ... Να το πρώτο του εισηγητού Κου Μακρή... Η Σέριφος στα χίλια οκτακόσια τάδε αποικίστηκε από Κουμαίους εργάτες ορυχείων... Αυτόματα ο νους μου πήγε στον Σπέρα τον αναρχοσυνδικαλιστή... Βρε λέγω θα βρήκε καλή γενιά Κυμαίων εργατών ορυχείων... Μετά αμολά άλλη τορπίλη... Το 90% των κατοίκων της διασταύρωσης Ραφήνας είναι Κουμαίοι γιατί ήταν τα ορυχεία εκείθε... Και στο Περιστέρι... Και στο Γραμματικό και στην Καλογρέζα... Και πάνω από όλα το ΛΑΥΡΙΟ... Η γη που έθρεψε εκατοντάδες εργάτες της Κύμης... Βρε λέγω μέσα μου... Οι αόρατοι Κουμαίοι... Εμείς στην Κούμη είμαστε ζαλισμένοι... Ναυτική πόλη μας τσαμπουνάν. Αρχοντάδες καραβοκύρηδες μας παραμυθιάζουν... Εδώ το 'χουν να μας πουν και Γαλαξίδι...

Αρχίζει μετά ο έτερος εισηγητής ο Κος Κ. Xαλέμος βάνει ένα σπανιόλικο Αστουριάνικο τραγούδι των Ορυχείων που παρακαλούν να τους σώσει η Αγ. Βαρβάρα, μας πιάσανε ελαφρώς τα ζουμιά... Και να μην τα πολυλογώ όλοι μίλησαν για την ΜΑΝΑ Κύμη των εργατών ορυχείων... Μύρισε Κύμη... Κύμη εδώ, Κύμη εκεί η ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΚΥΜΗ απούσα... Να και οι απεργίες να και το ένα να και το άλλο έπηξα στην Κύμη... Αλλά γέμισα τα πνευμόνια μου από υγεία ορυχείων. Εργατιά ... Καθαρός αήρ...

Μετά μίλησε ένας μάλλον Συριζαίος της Δούρου καλά τα είπε και το κλου το αστείο του πρωινού ήταν ένας πολιτευτής τέως βουλευτής της ΝΔ... Ο καημένος δεν είχε να λαλήσει γρι... Και μας ενημέρωσε για το θαλάσσιο ρεύμα που ξεκινά από τον Ατλαντικό και κάνει τσάρκα ... Άλλα ντάλα του βουλευτή το γάλα.... Σκέφτηκα ότι θα πουλούν κόκα... Μετά λέγω μπα ο άνθρωπος είναι μιας ηλικίας... Το τρομερό είναι ότι οι Αρβανιτάδες τον χειροκρότησαν. Βέβαια ξέρουμε από Αρβανιτιά εμείς στην Εύβοια... Μια ωραία φάρα που την λατρεύουμε αλλά στα πολιτικά ΣΚΡΑΠΑ...

Έτσι γιομάτος Κύμη μακριά από την Κύμη έφυγα και επέστρεψα στην συνοικία του Χαιδάρ... πηγαίνοντας πρώτη φορά από πάνω από Διόνυσο, από τα ορεινά. Καλά ήταν...

köroğlu Ένας γνήσιος λαικός επαναστάτης εις άπασαν την ΑΝΑΤΟΛΗ από το Καζακστάν ως την Μυτιλήνη...

Ξενύχτι βαρβάτο με το ρημάδι... οι πίνακες του εξέλι...τι  να κάμω άρχισα να ακούγω τους ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥΣ ΚΟΛΥΜΒΗΤΑΣ στον όχι τόσο γνωστό δίσκο τους Ητουςhttp://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/xeimerinoi/2005_h_mastorantza_toy_erntempil.htm... Βίντεο στο βίντεο έπεσα στο γνωστό άσμα του köroğlu... Έτσι έκαμα ένα πανέμορφο, χωρίς να το θέλω ταξίδι ιντερνετικό σ' ούλη την ΑΝΑΤΟΛΗ... Και βρήκα τεφαρίκια... Ποιός όμως είναι ο  köroğlu .... Γράφουν στο κείμενό τους τα εξής... Σίγουρα είναι του φίλου (έτσι τον αισθάνομαι) Ζάχου Παπαζαχαρίου
Πανέμορφο άσμα από το ΤΟΥΡΚΟΝΙΣΤΑΝ υπέροχο.... ακούστε φωνή και απλότητα... Μειντάνι = αγορά... Όλο για το μειντάνι μιλάει ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΟ θα τα πούμε άλλη φορά...

1. Κιόρογλου εἶναι τὸ ὄνομα τοῦ Καππαδόκη ἥρωα τῆς μεγαλύτερης τουρκικῆς ἐποποιίας «Κιόρογλου Ντεστανῆ» καὶ σημαίνει «ὁ γιὸς τοῦ τυφλοῦ». Σ᾿ ἕνα δεύτερο ἐπίπεδο «ὁ γιὸς τοῦ ἄπιστου», τοῦ «κιαφίρ», τοῦ «γκιαούρη», δηλαδὴ τοῦ ἄπιστου χριστιανοῦ ποὺ παντρεύτηκε μία πιστή, μιὰ μουσουλμάνα. Ἀνάλογος καὶ ταυτόσημος εἶναι καὶ ὁ Καππαδόκης ἥρωας τῆς μεγαλύτερης ἑλληνικῆς ἐποποιίας, ὁ Διγενὴς Ἀκρίτας. Κι αὐτὸς εἶναι γιὸς τοῦ ἄπιστου ἐμίρη, τοῦ μουσουλμάνου ποὺ παντρεύτηκε μία πιστή, μιὰ χριστιανή. Ὁ Διγενὴς Ἀκρίτας, ὅπως ἀπέδειξαν διάφοροι ἐρευνητὲς (Ἐνρὶ Γκρεγκουαρ, Διγενὴς Ἀκρίτας, Νέα Ὑόρκη, 1942), ἦταν συγγενὴς καὶ σύμμαχος μὲ τοὺς Μανιχαϊστὲς

Παυλικιανούς, Ἀρμένιους καὶ Ποντο-Λαζοὺς δυϊστές, ποὺ πίστευαν πὼς ὁ κόσμος κυβερνιέται ἀπὸ δυὸ δυνάμεις ποὺ ἀντιπαλεύουν αἰωνίως ἡ μιὰ τὴν ἄλλη. Τὴ δύναμη τοῦ καλοῦ καὶ τὴ δύναμη τοῦ κακοῦ, τὴ δύναμη τῶν λαϊκῶν, καὶ τὴ δύναμη τῶν ἐκμεταλλευτῶν εὐγενῶν. Ἦταν σύμμαχος μὲ ὅσους στήριξαν τὴ φιλολαϊκὴ δυναστεία τῶν Ἰσαύρων, εἰκονοκλαστῶν καὶ ἀντιλατίνων, μὲ ὅσους στήριξαν τὸ Σχίσμα τοῦ Φωτίου μὲ τὴ λατινικὴ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης καὶ γενικὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν δουλοπάροικων καὶ τὸ ἀντι-φεουδαρχικὸ κίνημα στὸ Βυζάντιο. Ὁ Κιόρογλου, ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἦταν ἕνας ληστὴς ἐπαναστάτης ποὺ σ᾿ ὅλη του τὴ ζωὴ πάλεψε ἐνάντια στοὺς Ὀθωμανοὺς τοπάρχες καὶ στὸ Σουλτάνο, ὅταν αὐτοὶ αὐθαιρετοῦσαν εἰς βάρος τῶν μικρῶν οἰκισμῶν καὶ τῶν ἀνεξάρτητων κι αὐτοδιοικούμενων κοινοτήτων τῆς Μικρασίας. Καὶ οἱ δυὸ Καππαδόκες φέρουν μὲ περηφάνεια τὰ προσωνύμια τῆς διπλῆς θρησκευτικῆς τους καταγωγῆς. Φαίνεται, λοιπόν, πὼς καὶ οἱ δυὸ εἶναι ἕνας καὶ ὁ αὐτὸς ἥρωας κι ὅτι ὁ Κιόρογλου εἶναι μετεξέλιξη τοῦ Διγενῆ Ἀκρίτα.

Δυστυχῶς, τὸ ἔπος τοῦ Διγενῆ Ἀκρίτα, ποὺ θεωρεῖται καὶ ἐθνικό μας ἔπος, δὲν κυκλοφορεῖ στὴν Ἑλλάδα. Τὰ πέντε χειρόγραφα ἀπὸ τὰ ὁποῖα μᾶς εἶναι γνωστό, τὰ χειρόγραφα τῆς Ἄνδρου, τῆς Τραπεζοῦντας, τῆς Γκρόττα Φερράτα τῆς Ρώμης, τῆς Ὀξωνίας καὶ τοῦ Ἐσκουριὰλ τῆς Μαδρίτης, δὲν εἶναι γνωστὰ στοὺς Ἕλληνες ἀναγνῶστες, ἀλλὰ οὔτε καὶ στοὺς ἐκδότες. Ἀντίθετα, τὸ ἔπος τοῦ Κιόρογλου κυκλοφορεῖ στὴν Τουρκία καὶ σὲ ἐπιστημονικὲς ἀλλὰ καὶ σὲ λαϊκὲς ἐκδόσεις, ποὺ βρίσκει κανεὶς στὰ παζάρια.

2. Γκέλ, καρντάς, γκέλ, στὰ Τούρκικα σημαίνει «ἔλα, ἀδερφέ, ἔλα». Ἡ λέξη «καρντὰς» χρησιμοποιεῖται κυρίως στὴ Βόρεια Ἑλλάδα καὶ γι᾿ αὐτὸ οἱ Νότιοι ὀνομάζουν τοὺς Σαλονικιοὺς «καρντάσηδες» ἢ «καρντάσια».

Έτσι τον χωρεύουν μετά το 1920 δηλαδή σαν ήλθαν οι πρόσφυγες... στην Λέσβο....

Οι στίχοι όμως του Ζάχου που ερμήνευσαν οι ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΚΟΛΥΜΒΗΤΕΣ έίναι οι κάτωθι...

4. Ὁ γιὸς τοῦ τυφλοῦ1 Στίχοι: Εὐάγγελος Ζάχος Μουσική: Λάμπρος Τσίγγας Ἑρμηνεία: Ἀργύρης Μπακιρτζῆς & Κώστας Σιδέρης Τὸν εἶδα νά ῾ρχεται μέσ᾿ ἀπ᾿ τὰ χιόνια καλπάζει ἀνάλαφρος στὴν καταχνιά, μὲ τ᾿ ἄσπρο του ἄλογο ἀπ᾿ ἄλλα χρόνια σὰν παραμύθι ἀπ᾿ τὰ παλιά. Γκὲλ καρντὰς γκέλ!2 ἐγὼ εἶμ᾿ ὁ Κιόρογλου γιὸς τοῦ τυφλοῦ. Μὲς τὸ μαρμάρινο κι ἀβέρτο ἁλώνι τοὺς δράκους πάλεψε μὲ τὰ φτερὰ κι ὅσοι τὸν γνώρισαν σαστίσαν ὅλοι καὶ κάποιο κλάψανε ἀπὸ χαρά. Γκὲλ καρντὰς γκέλ, ἐγὼ εἶμ᾿ ὁ Κιόρογλου γιὸς τοῦ τυφλοῦ. Στοὺς κάμπους διάβηκε μὲς τὸ λιοπύρι ἴδιος ἀρχάγγελος, τρελλὸς βοριᾶς κι ὅπου κι ἂν πάτησε κόκκινοι κρίνοι φυρτώσαν χάρισμα τῆς λεβεντιᾶς! Γκὲλ καρντὰς γκέλ, ἐγὼ εἶμ᾿ ὁ Κιόρογλου γιὸς τοῦ τυφλοῦ. Κι εἶπα καρντάσι μου τί μὲ κοιτάζεις φόρα τὸ ροῦχο σου τὸ κρεμεζὶ καβάλα στ᾿ ἄλογο καὶ μὴ διστάζεις βιτσιὰ στὸ φάρο σου κι ἔλα μαζί! Γκὲλ καρντὰς γκέλ, ἐγὼ εἶμ᾿ ὁ Κιόρογλου γιὸς τοῦ τυφλοῦ. Ὁ Κιόρογλου εἶναι λαϊκὸς ἥρωας τῶν Τούρκων ποὺ ἔδρασε κυρίως στὴ Μικρὰ Ἀσία, ἂν καὶ ἡ καταγωγή του ἦταν ἀπὸ τὴν Καππαδοκία. Εἶναι ἥρωας-ἐπαναστάτης προστάτης τῶν φτωχῶν καὶ καταπιεσμένων ἐνάντια στοὺς ἰσχυρούς. Ἡ αἴγλη ποὺ τὸν συνόδευε ἦταν τόση, ποὺ τὸ ὄνομά του ἦταν θρύλος καὶ ἀνάμεσα στοὺς χριστιανικοὺς πληθυσμούς. Καὶ σήμερα ἀκόμη ἔχει ἐπιβιώσει ἕνας μουσικὸς σκοπὸς ποὺ φέρει τὸ ὄνομά του καὶ ἀποτελεῖ τὸν «τοπικὸ ὕμνο» τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Λέσβου, ἀκουόμενος σὲ πανηγύρια καὶ ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις. Ὁ σκοπὸς αὐτὸς μεταφυτεύτηκε αὐτούσιος στὴν δεκαετία τοῦ 1920. Βλ. Ν. Διονυσόπουλος, Λέσβος Αἰολίς. Τραγούδια καὶ χοροὶ τῆς Λέσβου, Πανεπιστημιακὲς ἐκδόσεις Κρήτης, 1997, Β6, 112 -117, (Ἂτ χαβασὶ ἢ Κιόρογλου). Κιόρ: τυφλός. Ὀγλού: γιός. Γκέλ: ἔλα. Καρντάς: ἀδερφός. Κόκκινοι κρίνοι: ἰδιόμορφο βολβῶδες φυτὸ μὲ μεγάλα κόκκινα ἄνθη καὶ ἔντονη εὐωδιά. γίνεται περίπου 0,40μ ψηλὸ καὶ εἶναι αὐτοφυὲς στὴν Μ. Ἀσία καὶ τὰ ἀπέναντι νησιά, ὅπως π.χ. τὴν Λέσβο.

1. Κιόρογλου εἶναι τὸ ὄνομα τοῦ Καππαδόκη ἥρωα τῆς μεγαλύτερης τουρκικῆς ἐποποιίας «Κιόρογλου Ντεστανῆ» καὶ σημαίνει «ὁ γιὸς τοῦ τυφλοῦ». Σ᾿ ἕνα δεύτερο ἐπίπεδο «ὁ γιὸς τοῦ ἄπιστου», τοῦ «κιαφίρ», τοῦ «γκιαούρη», δηλαδὴ τοῦ ἄπιστου χριστιανοῦ ποὺ παντρεύτηκε μία πιστή, μιὰ μουσουλμάνα. Ἀνάλογος καὶ ταυτόσημος εἶναι καὶ ὁ Καππαδόκης ἥρωας τῆς μεγαλύτερης ἑλληνικῆς ἐποποιίας, ὁ Διγενὴς Ἀκρίτας. Κι αὐτὸς εἶναι γιὸς τοῦ ἄπιστου ἐμίρη, τοῦ μουσουλμάνου ποὺ παντρεύτηκε μία πιστή, μιὰ χριστιανή. Ὁ Διγενὴς Ἀκρίτας, ὅπως ἀπέδειξαν διάφοροι ἐρευνητὲς (Ἐνρὶ Γκρεγκουαρ, Διγενὴς Ἀκρίτας, Νέα Ὑόρκη, 1942), ἦταν συγγενὴς καὶ σύμμαχος μὲ τοὺς Μανιχαϊστὲς Παυλικιανούς, Ἀρμένιους καὶ Ποντο-Λαζοὺς δυϊστές, ποὺ πίστευαν πὼς ὁ κόσμος κυβερνιέται ἀπὸ δυὸ δυνάμεις ποὺ ἀντιπαλεύουν αἰωνίως ἡ μιὰ τὴν ἄλλη. Τὴ δύναμη τοῦ καλοῦ καὶ τὴ δύναμη τοῦ κακοῦ, τὴ δύναμη τῶν λαϊκῶν, καὶ τὴ δύναμη τῶν ἐκμεταλλευτῶν εὐγενῶν. Ἦταν σύμμαχος μὲ ὅσους στήριξαν τὴ φιλολαϊκὴ δυναστεία τῶν Ἰσαύρων, εἰκονοκλαστῶν καὶ ἀντιλατίνων, μὲ ὅσους στήριξαν τὸ Σχίσμα τοῦ Φωτίου μὲ τὴ λατινικὴ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης καὶ γενικὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν δουλοπάροικων καὶ τὸ ἀντι-φεουδαρχικὸ κίνημα στὸ Βυζάντιο. Ὁ Κιόρογλου, ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἦταν ἕνας ληστὴς ἐπαναστάτης ποὺ σ᾿ ὅλη του τὴ ζωὴ πάλεψε ἐνάντια στοὺς Ὀθωμανοὺς τοπάρχες καὶ στὸ Σουλτάνο, ὅταν αὐτοὶ αὐθαιρετοῦσαν εἰς βάρος τῶν μικρῶν οἰκισμῶν καὶ τῶν ἀνεξάρτητων κι αὐτοδιοικούμενων κοινοτήτων τῆς Μικρασίας. Καὶ οἱ δυὸ Καππαδόκες φέρουν μὲ περηφάνεια τὰ προσωνύμια τῆς διπλῆς θρησκευτικῆς τους καταγωγῆς. Φαίνεται, λοιπόν, πὼς καὶ οἱ δυὸ εἶναι ἕνας καὶ ὁ αὐτὸς ἥρωας κι ὅτι ὁ Κιόρογλου εἶναι μετεξέλιξη τοῦ Διγενῆ Ἀκρίτα. Δυστυχῶς, τὸ ἔπος τοῦ Διγενῆ Ἀκρίτα, ποὺ θεωρεῖται καὶ ἐθνικό μας ἔπος, δὲν κυκλοφορεῖ στὴν Ἑλλάδα. Τὰ πέντε χειρόγραφα ἀπὸ τὰ ὁποῖα μᾶς εἶναι γνωστό, τὰ χειρόγραφα τῆς Ἄνδρου, τῆς Τραπεζοῦντας, τῆς Γκρόττα Φερράτα τῆς Ρώμης, τῆς Ὀξωνίας καὶ τοῦ Ἐσκουριὰλ τῆς Μαδρίτης, δὲν εἶναι γνωστὰ στοὺς Ἕλληνες ἀναγνῶστες, ἀλλὰ οὔτε καὶ στοὺς ἐκδότες. Ἀντίθετα, τὸ ἔπος τοῦ Κιόρογλου κυκλοφορεῖ στὴν Τουρκία καὶ σὲ ἐπιστημονικὲς ἀλλὰ καὶ σὲ λαϊκὲς ἐκδόσεις, ποὺ βρίσκει κανεὶς στὰ παζάρια. 2. Γκέλ, καρντάς, γκέλ, στὰ Τούρκικα σημαίνει «ἔλα, ἀδερφέ, ἔλα». Ἡ λέξη «καρντὰς» χρησιμοποιεῖται κυρίως στὴ Βόρεια Ἑλλάδα καὶ γι᾿ αὐτὸ οἱ Νότιοι ὀνομάζουν τοὺς Σαλονικιοὺς «καρντάσηδες» ἢ «καρντάσια».

 ΑΖΕΡΟΙ

 

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΤΑΛΙΟΣ ή LEFTER TALIOS .... Ο ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΑΓΑΔΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΑΣΑΔΕΣ...

Τα Ελληνόφωνα χωριά της Αλβανίας, η γνωστή μειονότητα η Ελληνική, έχουν περάσει πολλά στο διάβα των αιώνων. Κατακτητές, χίμαιρες όπως η αυτονομία η ένωση αλλά πάνω από όλα την κοινή με όλους μας βαρβαρότητα των αγάδων και μπέηδων. Το τσιφλικάδικο ή τιμαριωτικό σύστημα, πηγή δεινών για τους φτωχούς αγρότες. Αιώνες καταπίεσης και κατατρεγμούς όπως και οι λοιποί Έλληνες.

Αφού πέρασαν όλοι οι εθνικισμοί που σάρωσαν τους ανθρώπους και τους ενέτειναν σε απίστευτο βαθμό τις αντιθέσεις, επήλθε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και η σκλαβιά των φασιστικών και χιτλερικών ορδών. Τότε όλοι οι παλιοί αβανταδόροι των «μεγάλων» Ελληνικών ονείρων άφησαν την μειονότητα στο μαύρο της το χάλι. Φόβος και πανικός στα χωριά... Οι φασίστες Ιταλοί και οι συνεργάτες τους Αλβανοί φασίστες έσπερναν τον τρόμο. Οι παπάδες οι προύχοντες του Ελληνισμού εξαφανίσθηκαν... Οι πτωχοί Έλληνες που καταδυναστεύονταν από τους Αγάδες και τους Μπέηδες βρήκαν στο πρόσωπο του Λευτέρη Τάλιου τον άνθρωπο που τους βοήθησε.

Η περίπτωση του διδάσκαλου Λευτέρη Τάλιου του ήρωα της Αλβανίας που όπως λέγει ο Εμβέρ Χότζα τον τραγούδησε η Ελληνική μειονότητα αλλά και η Αλβανία συνολικά. Πρόκειται για έναν «άγιο» έναν επαναστάτη της μειονότητας που αγιοποιήθηκε από το Κόμμα Εργασίας του Εμβέρ Χότζα.  Φτωχόπαιδο παιδί μεγάλης σε μέγεθος φαμίλιας, όπως αποκαλύπτει το βίντεο σπούδασε στο Ιεροδιδασκαλείο του Βελλά. Αυτή η σχολή του μεγάλου Μοναστηριού, (ευχαριστώ την φίλη ντόπια Μ. Που μου τα είπε) έβγαζε δασκάλους. Στην σχολή Βελλά δρούσαν ανάμεσα στους καθηγητές και τους μαθητές μπόλικοι αρχειομαρξιστές αλλά και Τροτσκιστές. Κατά την άποψή μου σαν χτυπήθηκε από το κράτος ο Σαλονικιότηκος αρχειομαρξισμός ( με αφορμή τα κομμουνιστικά σχολεία των αρχειομαρξιστών ... Λεβί κλπ κλπ) πήγαν στα χωριά τους πολλοί για να συνεχήσουν τον αγώνα τους.  Τον αγώνα στο Ιεροδιδασκαλείο βοηθούσαν οι αρχειομαρξιστές του γειτονικού Πογωνίου http://akrat.blogspot.gr/2015/03/500-500-70.html.

Ο Λευτέρης Τάλιος με την Μαρξιστική του δύναμη, καθώς την ΗΘΙΚΗ του ακεραιότητα αντεπεξήλθε πλήρως στα ιστορικά του καθήκοντα. Βλέπετε η τέχνη είναι μια .... «Και στο μικρότερο μέρος και στα πλέον ατυχή γεγονότα και στην εξορία του Κόσμου να συνεχίσεις με πίστη τις ιδέες σου». Έτσι ο Λευτέρης ανέλαβε ΜΟΝΟΣ του το καθήκον να είναι ο ηγέτης ολάκερων χωριών της Ελληνικής μειονότητας... «Δημοσιεύουμε απόσπασμα από το βιβλίο που έκδωσε ο Μιλτιάδης Κυργιάννης (Γιάνναρης) με τον Παναγιώτη Παπαδημητρίου το 1982 στην Αθήνα "Η Αντιφασιστική Οργάνωση Της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία 1943-44":

Δρομολόγιο προς τη Μειονότητα. Τίποτα το οργανωμένο δεν βρήκαμε εκεί, καμιά οργάνωση. Όλη τη Μειονότητα, Βούρκος, Δρόπολη, Πωγώνι, την αλώνιζε ο δάσκαλος Λευτέρης Τάλιος, παλεύοντας σαν κομμουνιστής με τους Αρχειομαρξιστές, οι οποίοι ήταν αντίθετοι με την εθνική αντίσταση.»

Όλοι ήταν απόντες... Μόνο ο Λευτέρης... Με παρακαταθήκη τις Μαρξιστικές γνώσεις του που είχε αποκτήσει σαν αρχειομαρξιστής... Και την Ηθική του πανοπλία.. Είχε να αντιπαλέψει τους Αλβανούς φασίστες τους μπαλήδες, τους Αγάδες, τους Μπέηδες, τα Μοναστήρια των Μπεκτασήδων (Τεκέδες) που δυνάστευαν την μειονότητα. Είχε να αντιμετωπίσει και τα εθνικιστικά κομμάτια της μειονότητας που όμως είχαν εξευτελιστεί μέσα από τις οδύνες που προκάλεσαν...

Αργά ή γρήγορα οι σταλινικοί από την Αλβανία και την Ελλάδα έφτασαν στα χωριά...  Τι να κάνουν οι μικρές δυνάμεις των αρχειομαρξιστών και στο Πογώνι... Το ποτάμι είχε αρχίσει να κατεβάζει νερό... Το ΕΑΜ και το ΚΚΑλβανίας έθετε το καθήκον του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα με ένα απροσδιόριστο σοσιαλισμό. Σκέπτομαι πόσο δίκαιο είχε ο Λευτέρης Τάλιος που δεν κιότεψε εμπρός στο δίλημμα. Μια επανάσταση με ότι χαρακτηριστικό έχει δεν την αναβάλλεις επειδή ηγετεύει ο σταλινισμός ή ο αναρχισμός ή όποιος διάβολος είναι... Είναι νομοτέλεια σαν κινηθεί η αναγκαιότητά της...

Το βιβλίο "Η Αντιφασιστική Οργάνωση Της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία 1943-44" γράφει για το πως παρουσιάστηκαν στα χωριά της μειονότητας οι Ελλαδίτες και οι Αλβανοί «Στη Στεγόπολη συναντήσαμε τον Τάλιο, τον Σεμψί, γραμματέας της Περιφέρειας του ΚΚΑ Αργυροκάστρου, το Μπεντρί Σπαχίου, μέλος του πολιτικού γραφείου ΚΚ Αλβανίας.

Ο Τάλιος βιάζονταν να παραβρεθούμε στις 8 Αυγούστου στη Μεμόραχη.

Τη Συνέλευση την είχαν προκαλέσει εκείνοι που αργότερα έγιναν αντίπαλοί μας. Φτάσαμε στη Μεμόραχη. Ο Τάλιος, χωρίς να ρωτήσει κανέναν, μου έδωσε το λόγο λέγοντας:

«Ας ακούσουμε τώρα τι θα μας πει τούτος ο Έλληνας από την Ελλάδα». 

Σαν τέλεψε ο εκπρόσωπος του ΕΑΜ τον λόγο του δεν πείστηκαν οι φτωχοί Έλληνες της μειονότητας και ξαναπήρε τον λόγο ο Λευτέρης Τάλιος και είπε...

«Εδώ, σ’ αυτό το σημείο, τους είπε πως όχι μόνον να διώξουμε τους καταχτητές, αλλά να διώξουμε και τους μπέηδες και αγάδες και να γίνεται εσείς νοικοκυραίοι. Αυτό έπιασε πολύ τόπο, γιατί όλοι ήθελαν ν’ απαλλαχτούν από τους μπέηδες...»

Είναι τραγικό, ένας αρχειομαρξιστής που ξέρει τι είναι ο σταλινισμός αλλά και η επανάσταση η κοινωνική να συνεχίζει πρωτοπόρος τον αγώνα για την κοινωνική αλλαγή...

Εδώ θα παραθέσω ένα ανέκδοτο που βρήκα και που δείχνει την πλήρη επίγνωση των επικών στιγμών και το ΠΑΘΟΣ για την κοινωνική επανάσταση γνωρίζοντας όμως ότι θα κυριαρχήσουν οι σταλινικοί...

«Ήταν 21 του Μάη 1942,το θυμάμαι καλά.

Ο Λευτέρης Τάλιος, αφού παρακολουθούσε τη θεία λειτουργία του Αγ. Κωνσταντίνου , εκάθησε στο χαγιάτι της εκκλησίας του χωριού στο Βελιάχοβο και λέει στον πατέρα του στρατηγού Βούζουκα που τον φώναζαν Τάτση:

- Μπάρμπα Τάτση, εσύ που είσαι νοικοκύρης, κοινωνικώς και καλός άνθρωπος, για σένα σκεφτήκαμε κάτι καλό. - Τι καλό είναι αυτό παιδί μου Λευτέρη;- του λέει ο μπάρμπα Τάτσης.

- Είσαι καλός άνθρωπος,λέμε να σε κάνουμε κομμουνιστή.

- Γιατί, ποιος είναι κομμουνιστής - ρωτάει ο μπάρμπα Τάτσης.

- Είναι ο Σωκράτης Νούσιας, ο Γιαννάκη Γκιάτης και ο Γρηγόρης Γκίνος.

ΑΑΑΑ! Αυτούς τους ξέρω που δεν είναι κομμουνιστές!- του λέει ο μπάρμπα Τάτσης, αλλά πες μου υπάρχει κανένας κομμουνιστής στον κόσμο;

- Είναι η Ρωσία,- του είπε ο Λευτέρης.

Κι απαντά ο μπάρμπα Τάτσης:

Δεν την είδα. Όταν τη δω να σου απαντήσω. Εγώ γράμματα δεν ξέρω, αλά ρώτησα το Β.Προγονάτη που ήξερε γράμματα:<<Τι είναι κομμουνισμός>>;

Μου Απαντάει ότι κομμουνισμός είναι να μην έχεις καθόλου τσέπες στα ρούχα.

<<Και ποιος δεν έχει τσέπες στα ρούχα>>;

Μόνον ο Χριστός που ήταν παιδί του θεού,μου είπε.

Κι εσύ παιδί μου Λευτέρη σήμερα έχεις τσέπες και τσάντες στο χέρι. Αύριο θα έχεις βαλίτσες και αυτοκίνητο.

-       Καλά λες μπάρμπα Τάτση- του είπε ο Λευτέρης και χαμογέλασε.»

Όμως δεν πρόκαμε ο ωραίος αυτός επαναστάτης να επιβεβαιώσει τον καταγραφέα του ανεκδότου αυτού... Πέθανε με το όπλο στο χέρι αγωνιζόμενος σε μάχη με μια πισόπλατη σφαίρα... Σαν αρχειομαρξιστής είμαι σίγουρος ότι θα αγωνιζόταν σαν τίμιος άνθρωπος ενάντια στην γραφειοκρατία και την ευνοιοκρατία υπερασπιζόμενος την φτωχολογιά Ελληνική, Βλάχικη, Σλαύικη ή Αλβανική... Δεν θα περίμενα τίποτα άλλο από ένα άνθρωπο τέτοιας υπόστασης...

Όλα αυτά προέρχονται από σκόρπια πράγματα, χωρίς ιστορική τεκμηρίωση  αλλά στα παλιά μου υποδήματα... Ελπίζω να έλθουν άλλοι καλύτεροι από εμένα να γράψουν

Το βίντεο μου το μετέφρασε στα αρπακτά ένας Αλβανός στην δουλιά...

Εδώ μπορείτε να βρείτε θησαυρούς...

https://www.scribd.com/doc/240355222/Katoxikes-Istories-Pogoniou-Teliko