ΜΙΝΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ... Ένας θρύλος του βιβλίου... ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΡΙΑ ΟΛΚΗΣ.... και όχι μόνο...

Από το αρχείο της ΕΣΗΕΑ

                                                        ΣΥΝΟΜΙΛΩΝΤΑΣ ΜΕ ΈΝΑ ΜΥΘΟ, ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΡΓΑΤΡΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ.... Ή ΑΛΛΙΩΣ Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΩΣ ΖΩΣΑ ΥΠΟΘΕΣΗ....

  


Φέτος, ο εκδότης του ΦΑΡΦΟΥΛΑ ο Κύριος Διαμαντής Καράβολας, σε ένα σχόλιό του, μου είπε ότι η Μίνα Ζωγράφου, ήταν από τις μεγαλύτερες, εργάτριες του χώρου, του βιβλίου... Και είπα, να ξεδιπλώσω τις θύμισές μου. Πως την γνώρισα, παιδάκι, αυτή και μεγάλος εγώ... Έχουμε, πει... ΒΡΥΚΟΛΑΞ....





 

Είναι η ώρα 4 το πρωί. Κοιτάζω, από το παράθυρο. Το φως άνοιξε. Ξανά η γνώριμη φυγούρα... Στο οσπίτι του Κυρ. Νίκου Ζωγράφου και της Λιλής Σταματίου, φημίζεται σ’ ούλη την Καλλιθέα... Οσπίτι, σοβαρό αλλά σκληρό... Ήταν μια οικογένεια, απολύτως αξιοπρεπή. Η οικοκυρά, η Λιλή από την Κούμη. Εγγύηση, το λοιπόν πάστρας...

Όλες οι πλύστρες στην γειτονιά, είχαν να το λένε... Το καημένο, το κορίτσι... Η Μαρίνα μας,η Μίνα μας, στο χαιδευτικό της... Σαν φιγούρα μας έκανε συντροφιά, εμάς τους αρτεργάτες... Αξημέρωτα εμείς, αλλά και αυτή... Μικρό κορίτσι... Πλύσιμο, σκούπισμα, σφουγγάρισμα... ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ... Άστραφτε, από την πάστρα. Φημισμένο οσπίτι. Τέτοια καθαριότητα... Ένα όμως θέμα, είχε λύσει, στην «επαγγελματική» σχέση, με την φαμίλια... Κουζίνα γιοκ.... «θα μου σκλαβώσετε τον χρόνο μου» (Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ Τεύχος 173)

 

Δημοσιεύματά της

Η κοπέλα αυτή, έμελε, να μπει σε κάθε οσπίτι μετά την κατοχή. Κάθε ένας που είχε, μια στοιχειώδη βιβλιοθήκη, την είχε. Μα την συναντούσες, στον Φρόυντ, στον Μάο, στον Στάινμπεργκ, στον Νίτσε, στο Κοράνι... Ήταν, η χρυσή μεταφράστρια, πολλών γενεών. Ξεκίνησε, από το οσπίτι της. Είχε ξεκινήσει, την καριέρα της δώδεκα ετών!!. Μετέφρασε, ένα βιβλίο του πατέρα της. Από τα Γαλλικά, ενός πρωθυπουργού, του Εριώ... Αυτό ήταν... Δεν πα να μην συμφωνούσε, ο πατέρας και η μάνα. ((Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ Τεύχος 173). Ο κύβος ερίφθη. Το μεταφραστικό ποτάμι είχε ήδη εκκινήσει.
Η Μίνα Ζωγράφου, όμως ήταν ένα από τα τρία παιδιά. Ο Αντώνης, ο αδελφός της, δημοσιογράφος, πήγε στον εμφύλιο πόλεμο με τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος (ΔΣΕ) . Μετά τα γνωσά... Ρουμανία, πολιτικός πρόσφυγας... Στην έδρα του ΚΚΕ. Η άλλη της αδελφή, η Ηλέκτρα ζει.

Η Μίνα Ζωγράφου, γεννήθηκε μάλλον στα 1928. Πέθανε στα 1989 ή στα 1990. Μπήκε, στην Θεολογική σχολή, ξαναέδωσε εξετάσεις και εισήλθε στην Φιλοσοφική... Έτσι ο καλόγερος, δάσκαλός της, που είχε προφυτέψει, την πορεία της, όταν του είχε μιλήσει παιδούλα για τον Φρόυντ, πέτυχε διάνα... «εσύ μια ημέρα παιδί μου θα φιλοσοφήσεις» (Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ Τεύχος 173). Έκανε δύο γάμους και απέκτησε ένα παιδί, πιλότο στην ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ που πέθανε πριν λίγα έτη. Με τον δεύτερο, σύζυγό της της, τον Μεραναίο, συνυπόγραψαν, πολλές μεταφράσεις. Ο χωρισμός, ήταν σκληρός, και .... ας μην τα συζητάμε...

Δημοσιεύματά της

Ας ανάψουμε, όμως ένα τσιγάρο, όπως έκανε και εκείνη. Δεινή καπνίστρια, η Μίνα, δεν ήταν μόνο μάνα, σύζηγος και μεταφραστής. Ήταν και δημοσιογράφος. (από εκεί βρήκαμε την φωτογραφία της, δηλαδή από τα αρχεία της ΕΣΗΕΑ). Ξεκίνησε από την «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ», την «ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ» την «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» την «ΜΑΧΗ» και μετά την «ΕΣΤΙΑ» (Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ Τεύχος 173). Όπως μου είπε ο Ξενοφών Καράπας, στις συζητήσεις μας, για την Μίνα. «Η Μίνα πάντα ήθελε να δουλεύει σε δύο εφημερίδες μια δεξιά και μια αριστερή, για να είναι ελεύθερη»
Η Μίνα, δεν ήταν όμως μόνο αυτά. Ήταν στον περίγυρο, ή μάλλον στο κέντρο των «φίλων της Κίνας» όπου ήταν ο γνωστός Κιτσίκης και άλλοι.  Γι αυτό, ο ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΓΚ, σχεδόν όλος πέρασε από τα χέρια της.
Τώρα και όσο βαστούν τα πόδια μου, γυρίζω και την αναζητώ. Στα παλαιοβιβλιοπωλεία, στην οδό ΜΑΣΣΑΛΙΑΣ παντού. Πάω και στις εκδόσεις ΔΑΡΕΜΑ. Ναι ήταν, ένας από τους δύο σπουδαίους εκδοτικούς οίκους, που μετέφρασε η Μίνα.... 

Ένα έργο, που αναμένει την επανέκδοσή του.

Ό δεύτερος, εκδοτικός οίκος ήταν οι εκδόσεις «ΜΑΡΗΣ». Τι και αν την πλήρωνε, μετά από δύο χρόνια... Ήταν κατά την γνώμη της, ο καλύτερος εκδότης. (Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ Τεύχος 173).
Ωστόσο, ήλθε και πλάκωσε, η δικτατορία και αναγκαστικά, πήρε τον δρόμο της εξορίας. Στην Αγγλία. Εκεί έγινε λέκτωρ της Βυζαντινής ιστορίας, στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμπιγχαμ. Την κάλεσε ο Τζων Τόμσον. Αγωνίστηκε, σκληρά στον στίβο τον Ακαδημαϊκό και στον στίβο τον πολιτικό. Εξέδωσε, στα Αγγλικά το βιβλίο «AMAZONS IIN HOMER AND HESIOD”. Στον πολιτικό στίβο, ένα μεγάλο της κατόρθωμα, ήταν η ομιλία της, σ’ ένα αμφιθέατρο, παρουσία του σοσιαλδημοκράτη Βίλυ Μπραντ. Εκεί ο Βίλυ Μπραντ, ντράπηκε πολύ και κατήγγειλε τους Ευρωπαίους...
Στην αντιδικτατορική πάλη, λογικά, θα συνεδέθη με όλες τις πτυχές των αυτοεξόριστων. Δεν γνωρίζουμε, πως που και γιατί.
Το σίγουρο είναι, ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, τις απευθυνόταν, εγκαρδίως και έξω, από τα συνηθισμένο, του αυστηρού πρωτοκόλλου. Αυτό μας το βεβαιώνει, ο Ξενοφών Καράπας, που ήταν παρών.
Λοιπόν, ως βρυκόλαξ έχω τα μυστικά μου. Που την συναντώ και τα τοιαύτα.... Υπάρχουν βλέπετε και μυστικά των βρυκολάκων... Εκεί που την αντάμωνα όμως, ήταν κάθε φορά που έμπαινα στην ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, και την έβλεπα, μαρμαρωμένη, να μου θυμίζει ότι είναι ένα μεγάλο «κεφάλαιο» για την χώρα μας. Ο μεγάλος καλλιτέχνης ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΠΑΡΤΗΣ στο γλυπτό του, χρησιμοποίησε ως μοντέλο την απιστεύτου κάλους ομορφιά της.

 





Oι φίλοι που με βοήθησαν, σ' αυτήν την ανάρτηση είναι, η Κυρία Γιούλη Κόκκορη, ο Κύριος Ξενοφών Καράπας και άλλοι όπως ο Κύριος Σωτήρης Λάμπρου και ο Κύριος Παναγιώτης. Τους ευχαριστώ. Το αρχικό σπρώξιμο, το έδωσε ο εκδότης του ΦΑΡΦΟΥΛΑ με τα επαινετικά του λόγια

ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ ΕΛΕΝΗ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ... ΖΕΥΓΑΡΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ.... Ή ΈΝΑΣ ΑΣΥΡΜΑΤΙΣΤΗΣ ΑΦΑΝΗΣ ΗΡΩΑΣ....

Το παρών κείμενο το χρωστούσα στο επαγγελματικό μου, μακρινό παρελθόν, (σαν ασυρματιστής) στην χήρα του ΠΥΘΑΡΟΥΛΗ που έτυχε να γνωρίσω και φυσικά την αφιερώνω στους συμμαθητές μου από τις σχολές του Ράνη και του Ασπροπύργου. Θυμίζω ότι ο Πυθαρούλης ήταν ο μεταδικτατορικός Γ. Γ. της ΕΣΑΚ παράταξης του ΚΚΕ. Ιδιαίτερα αφιερώνω, το κείμενο αυτό, στις δύο φίλες και ΣΥΝΤΡΟΦΙΣΕΣ που μας έφυγαν... Στην καπετάνισσα, Στέλλα Φρατζεσκάκη και στην Ζωή Χρυσάλη http://akrat.blogspot.com/2018/11/blog-post.html. Σημειώσεις, πήρα από το περιοδικό ΤΕΤΡΑΔΙΑ και το υπέροχο βιβλίο του Μανώλη Πυθαρούλη "Είκοσι χιλιάδες λεβέντες" Το κείμενο στο περιοδικό ΤΕΤΡΑΔΙΑ έχει τον τίτλο "Λάμπρος Π. Σκλαβούνος. Ένας ανένταχτος και διορατικός διανοούμενος της Αριστεράς" και το έγραψε ο ΤΑΣΟΣ Π. ΚΑΡΑΝΤΗΣ συγγραφεύς
                                                   ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΟΥ....

Όλα, ξεκίνησαν, πριν χρόνια, σαν διάβαζα το μπλε βιβλίο του ΠΥΘΑΡΟΎΛΗ... "Είκοσι χιλιάδες λεβέντες". Τώρα βρήκα το εξής απόσπασμα....
"...Αλοίμονο στον Έλληνα ναυτεργάτη που πιανόταν μετά την λήξη της άδειας παραμονής στο Γαλλικό έδαφος. Τους κυνηγούσαν οι αστυνομικοί με άγρια σκυλιά και, όταν νύχτωνε, δεν κυκλοφορούσαν. .....
Του Σκλαβούνη η παραμονή είχε λήξει και ο Μανώλης τον είχε προειδοποιήσει (Μανώλη λέγαν τον Πυθαρούλη). "Πρόσεξε, Λάμπρο, θα σε πιάσει και σένα η αστυνομία με τα σκυλιά". Ο Σκλαβούνης δεν τον άκουσε. "Εμένα δεν με πειράζουν. Ξέρουν ότι είμαι Τροτσκιστής και δεν πάω στον Δημοκρατικό Στρατό του ΚΚΕ". Και πραγματικά, ο Λάμπρος Σκλαβούνης ήταν γνωστός Τροτσκιστής που είχε την δική του αντιστασιακή οργάνωση τον καιρό της κατοχής. Μια μέρα, τον έπιασαν. Μας διηγήθηκε αργότερα. "Μ' έβαλαν φυλακή και κάθε πρωί μας έκαναν κρύο ντους και μας υποχρέωναν να στεκόμαστε προσοχή για πολλή ώρα στο κρύο. Μου έκλεψαν και το χειρόγραφο της ιστορίας του Ελληνικού εργατικού κινήματος που είχα γράψει" Ήταν τόσο αγανακτισμένος που έφυγε και δεν επέστρεψε στην Μασσαλία για πολύ καιρό. Πριν φύγει, όμως, μας χάρισε μια ωραία συνάντηση.
Ήρθε η γυναίκα του η ηθοποιός Ελένη Ζαφεριίου. Δεν ξεχνώ την γλύκα και την κατανόηση με την οποία μου μίλησε. Είχε έρθει να συζητήσει με το κόμμα την συγκρότηση ομάδας ηθοποιών που θα πήγαινε στο βουνό να διασκεδάσει τους μαχητές και να τονώσει το ηθικό τους. ....." ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΥΘΑΡΟΥΛΗΣ "Είκοσι χιλιάδες λεβέντες" σελίδα 139. 

Τα χρόνια πέρασαν. Μάταια, ρωτούσα ποιός ήταν αυτός ο ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ.... Ήξερα μόνο ότι ήταν ο σύζυγος της ηθοποιού ΕΛΕΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ... Ένα ζευγάρι, που γνωρίστηκε, ερωτεύθηκε κεραυνοβόλα και δέθηκε, στους ταξικούς και εθνικούς αγώνες. Βλέπετε ο Λάμπρος είχε την δική του αντιστασιακή οργάνωση...

Η ζωή του, πριν γίνει αντιστασιακός, έλαβε κυρίως χώρα στην Αλεξάνδρεια. Στον εκδοτικό οίκο "Γράμματα" του Στέφανου Πάργα εκδίδει δύο τεχνικά βιβλία του ασυρμάτου. "ιστορία και πρακτικαί εφαρμογαί του ασυρμάτου" και " Η ηλεκτρονική θεωρία (του ηλεκτρισμού)." (ΤΕΤΡΑΔΙΑ).

Ξεκινώντας, λοιπόν από την Σαλαμίνα, απαρνήθηκε την μονιμότητα του Πολεμικού Ναυτικού, σπούδασε Ασυρματιστής στο εξωτερικό, μπήκε στον εκδοτικό οίκο, που εξέδιδε τον ΣΚΛΗΡΟ, στην Αίγυπτο και ο ΚΑΒΑΦΗΣ του στέλνει και τις γνωστές επιστολές, ποιήματα... Ο Λάμπρος μας, είναι και αυτός αποδέκτης....

Δεν θέλω να κλέψω, το κείμενο των ΤΕΤΡΑΔΙΩΝ το οποίο, εξ' άλλου θα παραθέσω ΟΛΑΚΕΡΟ... Εκεί που θέλω, να σταθώ είναι στον έρωτα με την σύζυγό του. Κεραυνοβόλος έρως. Παρατάει την πρώτη του σύζυγο και τους παντρεύει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ...
Και εδώ ξεκινούν τα παράδοξα.... Ενώ δεν ανήκει στο ΚΚΕ είναι τόσο δεμένος με την αντίσταση, που εκπλήσσεται κανείς. Είναι ο υπεύθυνος για να βγει ο Μπακιρτζής, στο εξωτερικό, από την Σαλαμίνα. Αγωνίζεται, εδώ ίσως μέσα, από το ΕΑΜ βρίσκεται στην Μασσαλία, επικεφαλής τροτσκιστικής, αντιστασιακής οργάνωσης (ποιας άραγες;). Τα Δεκεμβριανά, ήταν σοκαριστικά για αυτόν και την σύζυγό του. Αλλά δεν αποπροσανατολίζονται. Μένουν και αγωνίζονται υπέρ των ιδεών τους...

  ΜΙΑ ΑΠΙΘΑΝΗ                      ΙΣΤΟΡΙΑ....

Στον περιοδικό ΤΕΤΡΑΔΙΑ, υπάρχει μια συγκλονιστική ιστορία.
"Ξεκίνησε από την Αμερική και κατάφερε να κουβαλήσει καράβι για να το δώσει στους μαχητές του Εμφυλίου, ώστε να μπορούν να αμυνθούνε οι δικοί μας κατά κάποιο τρόπο και στη θάλασσα. Αγόρασε, μαζί με μια ομάδα, ένα εξοπλισμένο πλοιάριο και το έφερνε απ' την Αμερική προς την Ελλάδα. Κάπου όμως στο δρόμο προδόθηκε αυτή η προσπάθεια κι έτσι αναγκάστηκαν να το βυθίσουν για να γλιτώσουν". Αυτά αναφέρει ο συγγραφέας Περγιάλης.... Και μένουμε άφωνοι, για το πόσο επικός είναι ο άνθρωπος, μέσα στις μυλόπετρες της εθνικής και ταξικής πάλης...

ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΩ ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΤΕΤΡΑΔΙΑ"

Όποιος το θέλει μπορώ να το στείλω