Μια ιστορική απορία την είχα, το δίχως άλλο. Μα πως συνετρίβη ένας στρατός σε 15 με 18 ημέρες; Ένας στρατός που είχε μια ολάκερη περιοχή... Μιλώ φυσικά για τον Ελληνικό στρατό. Τες πάντων στα αυτιά μου αντηχούν οι περιγραφές του Καρυστινού Γιάννη Βερούχη, για την μάχη του Καπορέτο. Πως οι Ιταλοί φαντάζονταν έναν ανύπαρκτο στρατό και πως χιλιάδες πανικοβλημένοι Ιταλοί υποχωρούσαν χωρίς κανείς να τους επιτίθεται. Φυσικά η περίπτωση της Μικράς Ασίας ήταν άλλη. Καμιά σχέση με τους Ιταλούς.
(εδώ αν πατήσετε επάνω σας βγάζει όλη την αφήγηση)
Όμως και οι πληροφορίες που γράφονται για την υποχώρηση του στρατού δεν με κάλυπταν, στο περίεργο μυαλό μου. Το αφήγημα - παράπονο των προσφύγων είναι ότι ο στρατός έφευγε με τάξη και πειθαρχία ενώ παράτησαν τους άμαχους στην μήνη των Τούρκων.
Αυτό το με τάξη και πειθαρχία, μου κάθονταν στο μυαλό. Πως χιλιάδες φαντάροι παρατούσαν συντεταγμένα μια τεράστια έκταση; Μέσα σε 15 ή 20 ημέρες; Τι σόι συντονισμός ήταν αυτός στα 1922; Θα επρόκειτο για μια επιτελική επιτυχία ΘΑΥΜΑ στην ιστορία των πολέμων. Να δουλεύουν οι μεταγωγές ρολόγι. Να είναι οι επιμελητείες σε αγαστή συνεννόηση. Τα στρατιωτικά νοσοκομεία να υποχωρούν απολύτως με τάξη. Κάπου όλο αυτό δεν μου κολλούσε και δεν μου κολλάει. Εντάξει χάθηκε μια μάχη και τι έγινε όλος ο στρατός έπαθε κοκομπλόκο; Δεν νομίζω ότι θα καταλάβω ποτέ τι έγινε.
Έφεδροι στην Σμύρνη. |
Αυτές τις ημέρες έπεσε στα χέρια μου ένα κείμενο απομνημονεύματα ενός πολεμιστή του 1922. Ο παλαιός πολεμιστής που ήταν φουλ πατριώτης γεννήθηκε στο Θεσπρωτικό Πρεβέζης ή όπως το έλεγαν ΛΕΛΟΒΟ... Με ενδιέφερε η γενέτηρά πόλη η ΚΟΥΜΗ, ωστόσο με παρέσυρε η αφήγηση όπως την έφτιαξε στα 1977 αυτός που την πήρε από τον γέροντα τότε. Που μυαλό εμείς να κάνουμε τέτοια σοφά πράγματα... Έμαθα πολλά για τον πόλεμο εκεί. Για τα ασφυξιογόνα που έπεσαν και τα δακρυγόνα που έριξαν. Ωστόσο αυτό που με συγκλόνισε ήταν η περιγραφή της οπισθοχώρησης και του γενικού μπάχαλου που δημιουργήθηκε. Αλλά και αυτό δεν ήταν κάτι που με συγκλόνισε. Ήταν αυτό το καράβι...
Να μην σας τα λέγω εγώ... Ας προσέξουμε την αφήγηση.
"Λελοβίτες στασιαστές στο πλοίο επιστροφής
Το πρωί φθάσαμε στη Μυτιλήνη και άκουσα τους στρατιώτες να φωνάζουν: «Πειραιά! Πειραιά!» και ξύπνησα και εγώ. Τότε είδα τον Στρατηγό ΙΩΑΝΝΟΥ να μας λέει: «Κατεβείτε, βρε παιδιά, να γυρίσει το πλοίο πίσω να πάρει και άλλους συναδέλφους». Οι επιβαίνοντες όμως του πλοίου στρατιώτες στασίασαν και δεν πειθάρχησαν∙ και από τη γέφυρα του πλοίου άκουσα τους στασιαστές να του λέγουν: «Ποιος είσαι εσύ Στρατηγέ μου; Ο Στρατηγός ΙΩΑΝΝΟΥ; Η πατρίδα σε καλούσε εκεί», δείχνοντας συνάμα με το χέρι τους τη Μ. Ασία, «και όχι εδώ! Πήγαινε, μη διατάξουμε πυρ!». Τελικά, ο Στρατηγός αναγκάστηκε να φύγει με την ατμάκατο. Αυτά τα έλεγαν οι Μ. ΚΑΛΔΑΝΗΣ, Θ. ΔΡΑΚΟΣ, ΔΗΜ. ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ και άλλοι που ήσαν στο πλοίο παρέα, χωρίς βέβαια εγώ να τους γνωρίζω. Έτσι ανάγκασαν το πλοίο, αφού πρώτα έδεσαν τον καπετάνιο, να πάρει δρόμο για Πειραιά.
Ταξιδεύοντας προς Πειραιά, εγώ δίψασα και θέλησα να πάρω λίγο νερό από τη βρύση του πλοίου, αλλά με έδιωξαν, απειλώντας μάλιστα να με κτυπήσει με το όπλο ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΔΑΝΗΣ. Θέλησα να κάνω χρήση του βαθμού μου, αλλά η κατάσταση χειροτέρεψε περισσότερο και έτσι αποσύρθηκα και έμεινα διψασμένος.
Όταν φθάσαμε στα μισά του Αιγαίου, ο καπετάνιος είπε: «Να μη πάμε στον Πειραιά, αλλά στην Κύμη Ευβοίας». Οι στρατιώτες τον ρώτησαν: «Είναι ξηρά εκεί;» και ο καπετάνιος απάντησε: «Ναι, είναι. Θα πάρετε τον δρόμο και θα βγείτε στην Χαλκίδα».
Ξέχασα όμως να σας πω ότι, τον καπετάνιο τον φύλαγε ο ΝΤΕΜΟΣ (Δημοσθένης Λογοθέτης), σκοπός με το πιστόλι στο χέρι και ήταν έτοιμος να τον σκοτώσει αν δεν υπήκουε σε ό,τι του έλεγαν....
....Φθάσαμε στην Κύμη. Κατεβήκαμε, μας έδωσαν ψωμί και μας παρακάλεσαν να συγκεντρωθούμε για να έρθουν τα αυτοκίνητα να μας πάρουν. Αλλά κανείς δεν κάθισε. Μια Φάλαγγα από 600 έως 700 άνδρες, στην οποία ήμουν και εγώ, ακολουθούσε τον δρόμο προς το Αλιβέρι-Ωρωπό.
Πηγαίνοντας εκεί βρήκαμε μαούνες βάρκες, που θα μας πέρναγαν στην άλλη άκρη της θάλασσας, στον Ωρωπό της Στερεάς Ελλάδας. Συμφωνήσαμε να δώσουμε σαν εισιτήριο από 5 δρχ. ο ένας. Ικανοποιημένοι και οι βαρκάρηδες που θα έπαιρναν τόσα πολλά λεφτά. Μπήκαμε στις μαούνες και μας κατέβασαν στον Ωρωπό. Εκεί ο ΜΙΧ. ΚΑΛΔΑΝΗΣ, σαν Αρχηγός στασιαστής, είπε στους βαρκάρηδες να πάνε εκεί να τους δώσει απόδειξη, προκειμένου να εισπράξουν από το Φρουραρχείο τα χρήματα για τα εισιτήριά μας. Κάθισε σε ένα καναπέ, έβγαλε ένα χαρτί από πακέτο τσιγάρων, τους έγραψε την απόδειξη και τους είπε: «Πάρτε το και πάτε στο Φρουραρχείο να πληρωθείτε». Αυτοί όμως δίσταζαν να το πάρουν και τότε ο ΚΑΛΔΑΝΗΣ τους λέει: «Αν θέλετε πάρτε το, αλλιώς θα το ξεσχίσω». Αμέσως αυτοί το πήραν, πήγαν στο Φρουραρχείο και πληρώθηκαν.
Φεύγοντας από εκεί πιάσαμε τη σιδηροδρομική γραμμή ΘΕΣ/ΚΗΣ-ΑΘΗΝΩΝ. Ήρθε το τραίνο, μπήκαμε μέσα και κατεβήκαμε στον Πειραιά...."
Έτσι λοιπόν 700 άνθρωποι, αποβιβάστηκαν στην Κούμη. Τους δώσανε το ψωμάκι τους και έφυγαν. Δεν θα ήθελα να προσέθετα πολλά. Νομίζω ότι πρέπει να διαβάσετε όλη την αφήγηση. Και βγάλτε τα συμπεράσματά σας...
Οι μικροϊτορίες κρύβουν τις μεγάλες αλήθειες. Πότε θα μου τα πεις κι από κοντά; Πέρνα από Μαβίλη βρε απολωλώς πρόβατο
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυντεταγμενα και με ταξη οσα Ελληνικα στρατευματα βρισκοντουσαν στα μετοπισθεν και οσα δεν προλαβαν να εμπλακουν σε στρατιωτικες επιχειρησεις, τα υπολοιπα ο Κεμαλ τα αποδεκατισε μεχρι ενος, οι αιχμαλωτοι υπεστησαν τα ιδια και χειροτερα σε μεταγενεστερο χρονο οπου οι Τσετες ειχαν την ευχερεια του χρονου και του τοπου για να διαπραξουν της φρικαλεοτητες τους πανω στα αιχμαλωτα ελληνικα στρατευματα.
ΑπάντησηΔιαγραφή