H NEΡΑ AOIΔΟΣ Η ΡΩΜΙΑ ΕΥΘΑΛΙΑ Eftalia Denizkizi ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΑ....κλεμμένο κείμενο..... ΟΛΑ ΤΑ ΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ... Κόρη Ρωμιού αστυφυλάκου Οθωμανού...

Εδώ σπάνιες εκτελέσεις....https://www.youtube.com/watch?v=aAp6bsHoGz8&list=PLtq-H3nFkQYgy0og4IfAVVxS9Nssu1GLf

ΤΟ ΕΚΛΕΨΑ ΑΠΟ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΥΓΗ...

Υπήρχε μια γοργόνα στα νερά του Βοσπόρου που τις φεγγαρόλουστες νύχτες έβγαινε βαρκάδα και τραγουδούσε θεϊκά! Μεκταμπιγιέ, λένε στα τουρκικά τη βόλτα για τραγούδι με φεγγαράδα και ήταν μια αγαπημένη συνήθεια στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα.
Ο Ρωμιός ταγματάρχης της χωροφυλακής, Γεωργιάδης εφέντης, έπαιρνε το σάζι του, έμπαινε στη βάρκα με την κόρη του και μια φωνή θεία μάγευε νερά και αστέρια του Βοσπόρου. Κανείς δεν ήξερε ποια ακριβώς τραγουδά εκεί στη βάρκα που περνούσε. Όλοι όμως περίμεναν να την ακούσουν. Δειλά, έμπαιναν μετά στις βάρκες τους και ακολουθούσαν εκείνη του Γεωργιάδη για να απολαμβάνουν το τραγούδι. Δεν ήταν ανθρώπινο πλάσμα αυτό που άκουγαν. Εκεί μέσα υπήρχε μια γοργόνα! Και το όνομα αυτής, Ευθαλία!
Αργότερα διηγείται η ίδια πως παραξενεύτηκε όταν σε μικρή ηλικία συνειδητοποίησε ότι το πραγματικό της όνομα ήταν Ευθαλία και όχι Γοργόνα, όπως είχε συνηθίσει να την αποκαλούν. (Deniz: θάλασσα, Kiz: κορίτσι).
Γεννήθηκε στο Μέγα Ρεύμα του Άνω Βοσπόρου, το 1891. Ο φιλόμουσος πατέρας της ενέπνευσε την αγάπη για τη μουσική. Στα οικογενειακά γλέντια η Ευθαλία τραγουδούσε μαγεύοντας τους συνδαιτυμόνες. Μεγαλώνοντας, έμελλε να γίνει μια από τις πιο σπουδαίες ερμηνεύτριες της Τουρκίας. Τραγούδησε αποκλειστικά στην τουρκική γλώσσα. Η δισκογραφία της είναι σπουδαία, αλλά το φόρτε της ήταν τα ρεσιτάλ που έδινε μαζί με τον σύζυγό της, βιολιστή Σαντί Ισιλάι, στην Παλαιστίνη, τη Μεδίνα, την Αίγυπτο και αλλού.
Άρχισε να εμφανίζεται ως επαγγελματίας, στα «Μιούζικχωλ Καφενεία» του Γαλατά. Εκεί ήταν της μόδας το Κάντο, ένα είδος τουρκικής οπερέτας που το περιέλαβε και αυτό στο ρεπερτόριό της. Το δυνατό της σημείο, όμως, ήταν τα έντεχνα λαϊκά και παραδοσιακά τραγούδια. Είναι η πρώτη μη μουσουλμάνα τραγουδίστρια που συνεργάζεται με τον εθνικό μουσικό σύλλογο Darouletham (Νταρουλετχάμ). Εκεί γραμμοφωνεί πολλά τραγούδια, αλλά λόγω της ελληνικής της καταγωγής δεν σημειώνεται πουθενά το όνομά της. Αναφέρεται απλώς ως «σοπράνο». Όμως και όταν αργότερα στην Columbia κυκλοφορεί εκατό περίπου δίσκους, πάλι αποσιωπάται το όνομα. Σε ένδεκα από αυτούς αναφέρεται απλώς ως «Χανούμ», δηλαδή «Κυρία»! Στη Γαλλία, το διάστημα 1923 - 1926 ηχογραφεί για την εταιρεία Pathe αποκτώντας μεγάλη φήμη. Μετά το 1927, και εξ αιτίας της ευρωπαϊκής της επιτυχίας, αρχίζουν να την αναφέρουν ως Eftalia Denizkizi.
Γύρω στα 1930 είναι εξαιρετικά δημοφιλής και αγαπητή στο κοινό. Στις συνεντεύξεις της προβάλλει την εικόνα του απλού ανθρώπου που ασχολείται με το νοικοκυριό, μαγειρεύει, πλένει και τρώει πάντα το αγαπημένο της κανταΐφι.
Η ίδια αφηγείται πως κάποτε, επιστρέφοντας με τον σύζυγό της από τα Πριγκιπονήσια με το πρώτο βαπόρι και τους λιγοστούς επιβάτες, απολάμβανε το καλοκαιριάτικο πρωινό ξαπλωμένη σε έναν καναπέ πάνω στο κατάστρωμα. Άρχισε να τραγουδά, καθώς το σκάφος διέσχιζε τον Βόσπορο. Ο Σαντί πήρε το βιολί του και άρχισε κι αυτός να παίζει συνοδεύοντάς την. Οι ώρες περνούσαν και η ξηρά δεν φαινόταν. «Ρώτησα κάποια στιγμή 'πού είμαστε μανάρι μου Σαντί;' αλλά ούτε και κείνος ήξερε... Μετά από λίγο ήρθε κοντά μας ο καπετάνιος και είπε: 'Ζητώ συγγνώμη, είδα ότι βρίσκεστε στο βαπόρι, ευκαιρία είναι είπα, κι έστριψα το τιμόνι'. Περάσαμε το Χαϊρσίζ Αντά (νησάκι στη θάλασσα του Μαρμαρά) και οι επιβάτες λένε στον καπετάνιο: 'Πήγαινέ το αργά το βαπόρι στην Κωνσταντινούπολη, δική μας η ευθύνη'...». Εκείνο το δρομολόγιο είχε μεγάλη διάρκεια...
Ο θρύλος της μουσικής που γεννήθηκε μέσα στη θάλασσα έμελλε να συνδέσει με αυτήν και το «φευγιό» του. Στα 1936, μια εταιρεία θαλάσσιων συγκοινωνιών αποφάσισε να οργανώσει προς τιμήν της ένα ρεσιτάλ στα νερά του αγαπημένου της Βοσπόρου. Μία ακόμη βόλτα στη φεγγαρόφωτη νύχτα, μια μεκταμπιγιέ, όπως τότε με τον πατέρα. Μόνο που την ταπεινή βάρκα έχουν αντικαταστήσει τέσσερα φωταγωγημένα πλοία γεμάτα Κωνσταντινουπολίτες που πλήρωσαν 375 γρόσια ο καθένας για να ακούσουν την Ευθαλία! Στην ακροθαλασσιά συγκεντρώθηκαν όσοι δεν είχαν βρει εισιτήριο. Κρατώντας πολύχρωμα φαναράκια, περίμεναν να ακούσουν έστω και από μακριά την αγαπημένη τους φωνή. Η εκκίνηση έγινε από το παραθαλάσσιο προάστιο Μπεμπέκι και έκαναν τον γύρο του Βοσπόρου. Η Ευθαλία τραγουδούσε πάνω σε μια μεγάλη βάρκα στην οποία είχε στηθεί μια σκηνή με την ορχήστρα και μια ομάδα ζεϊμπέκηδων όλο το βράδυ. Αγαπούσε ιδιαίτερα τα ζεϊμπέκικα. Γύρω της, τα τέσσερα πλοία ακολουθούσαν. Αυτή η νύχτα στον Βόσπορο ήταν μοναδική. Και ποτέ άλλοτε δεν επαναλήφθηκε κάτι παρόμοιο. Αλίμονο, όμως. Μοιραία ήταν για τη Γοργόνα η βραδιά του θριάμβου της.
Η Ευθαλία κρυολόγησε βαριά και δεν κατάφερε να συνέλθει. Η κρυστάλλινη φωνή ράγισε και η Γοργόνα άφησε πίσω της τον Βόσπορο, την Κωνσταντινούπολη και τον μάταιο τούτο κόσμο στις 15 Μαρτίου 1939, σε ηλικία 48 ετών.
Δεν είναι πολύ γνωστή η Eftalia Denizkizi στην Ελλάδα. Προσωπικά την ανακάλυψα σε κάποιο δισκοπωλείο της Πόλης ανάμεσα σε άλλα διαμάντια βυζαντινής και παραδοσιακής ρωμαίικης μουσικής. Καταθέσεις ψυχής πολλών χρόνων και ανθρώπων με περίσσευμα ταλέντου και καρδιάς, όπως ήταν η δική μας Ευθαλία, η κόρη του Γεωργιάδη από το Μέγα Ρεύμα της Κωνσταντινούπολης.